न्यायिक समितिद्वारा ४६ विवाद मिलापत्र
दाङ, १५ माघ । घोराही उपमहानगरपालिकाको न्यायिक समितिले छ महिनामा ४७ वटा विवादमा मिलापत्र गरेको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷०८२ को पहिलो अर्धवार्षिक र गत आर्थिक वर्षको जिम्मेवारी सरी आएका कूल ७९ विवादमध्ये ४६ विवाद फस्र्योट गरेको छ ।
न्यायिक समिति संयोजक एवम् उपप्रमुख हुमा डिसीको अध्यक्षता तथा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत ऋषिराम केसीको प्रमुख आतिथ्यतामा सोमवार साउनदेखि पुसमसान्तसम्म सम्पादित कार्यप्रगतिबारे जानकारी दिन पत्रकार सम्मेलन गरी न्यायिक समितिमा दर्ता भएका विवाद उपर छलफल गराई ५८ प्रतिशत अर्थात् ४६ विवाद मिलापत्र गर्न सफल भएको जनाएको छ ।
स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन, २०७४ को दफा ४७ को उपदफा १ र २ अनुसार देवानी प्रकृतिका मुद्दा उपर न्यायिक इजलासमार्फत् न्याय निरुपण गर्ने क्रममा दफा १ अनुसार १६ वटा, दफा २ अनुसारका २० वटा, अन्य उजुरी तथा निवेदन गरी १६ वटा र आर्थिक वर्ष २०८०÷०८१ बाट जिम्मेवारी सरी आएका २७ वटा विवाद गरी ७९ विवादमध्ये ४६ विवादको न्यायिक इजलासमार्फत् मिलापत्र भएको न्यायिक समिति संयोजक डिसीले जानकारी दिएकी छन् ।
उनका अनुसार दफा १ अनुसारका आठवटा, दफा २ अनुसारका १३ वटा, अन्य उजुरी तथा निवेदनका आठवटा एवम् अघिल्लो वर्षको जिम्मेवारी सरी आएको १७ वटा विवादको मिलापत्र भएको छ । अब ३३ वटा विवाद मिलापत्र गर्न बाँकी रहेको उनले बताइन् । न्यायिक समितिमा दफा १ अन्तर्गत सरकारी, सार्वजनिक वा सामुदायिकबाहेक एकाको हकको जग्गा अर्काले च्यापी घुसाई खाएको १७ वटा विवाद न्यायिक समितिमा न्यायको माग गर्दै उजुरी परेका थिए । अब दफा १ अनुसार सरकारी, सार्वजनिक वा सामुदायिक बाहेक एकाको हकको जग्गा अर्काले च्यापी घुसाई खाएको विवादको १० मुद्दा फस्र्योट भएको र सातवटा बाँकी रहेको छ ।
यसैगरी दफा २ अनुसार सरकारी सार्वजनिक वा सामुदायिक बाहेक एकाको हकको जग्गा अर्काेले मिची वा घुसाई खाएको १७ विवाद दर्ता भएकोमा १० वटा मिलापत्र भएको र सातवटा प्रक्रियामा, पतिपत्नी बिचको सम्बन्धबिच्छेद दुईवटा दर्ता भई सबै मिलापत्र भएको, अङ्गभङ्ग बाहेकको बढीमा एक वर्षसम्म कैद हुनसक्ने कुटपिट एउटा उजुरी परेकोमा फस्र्योट भएको न्यायिक समिति संयोजक डिसीले बताइन् ।
लेनदेन, घरायसी झैझगडा, अंश, ऐलानी जग्गा विवादसमेतमा परेका १६ विवादमध्ये आठवटा फस्र्योट भएको र आठवटा प्रक्रियामा रहेको तथा गत आर्थिक वर्षको जिम्मेवारी सरी आएको २७ विवादमध्ये १७ विवाद फस्र्योट भएको तथा १० वटा विवाद मिलापत्र गर्न बाँकी रहेको छ ।
घुम्ती न्यायिक शिविरमार्फत् पछिल्लो समय न्यायिक समितिले काम गर्दै लगेकोे हुँदा न्याय निरुपणको काम सहज रूपमा भइरहेको उनले बताइन् । अहिले गाउँबस्तीमा पुगेर नगरबासीलाई कानूनी साक्षरता प्रदान गर्ने कामसमेत अघि बढाइएको पालिकाले जनाएको छ । वडा तहमा कानूनी साक्षरता अभियान अन्तर्गत १ देखि १५ नम्बर वडासम्म अभिमुखीकरण गरिएको, वडामा मेलमिलाप समिति गठन गरिएको न्यायिक समिति संयोजक डिसीले जानकारी दिएकी छन् ।
सो अवसरमा प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत ऋषिराम केसीले नगरबासीलाई सहज न्याय दिलाउन न्यायिक समितिले प्रभावकारी रूपमा गर्दै आएको कामले पीडित र पीडक भनिएका दुवैले जितको महसुस गर्ने गरेको बताए । सामाजिक विषयसँग जोडिएका समस्या न्यायिक समितिमा उजुरी परेको हुँदा कानूनी साक्षरतासँग जिम्मेवार नागरिक बनाउन पालिकाले ध्यान दिएको बताए ।
पत्रकार सम्मेलनमा प्रशासन शाखा प्रमुख बासुदेव आचार्य, नेपाल पत्रकार महासंघका केन्द्रीय सचिव सविन प्रियासन, दाङ शाखा अध्यक्ष सन्तोष सुवेदी, पालिकाका कानूनी सल्लाहकार भुपबहादुर केसी, न्यायिक समितिले नगरबासीलाई कानुनी साक्षरतासँगै न्याय निरुपणको कामले समाजमा सकारात्मक प्रभाव परेको बताए । न्यायिक समिति सदस्य मानबहादुर कार्यक्रमको सहजीकरण कानूनी मामिला शाखा प्रमुख प्रतलाकुमारी देवकोटाले गरेकी थिइन् ।